Obszar LGD obejmuje teren 5 gmin położonych na terenie powiatu opatowskiego. Łączna jego powierzchnia to 628,68 km². Teren Lokalnej Grupy Działania jest usytuowany we wschodniej części województwa świętokrzyskiego na rozwidleniu dróg krajowych – nr DK 9 Radom – Rzeszów, nr DK 74 Kielce – Lublin, oraz drogi wojewódzkiej nr DW 757 Opatów –Staszów.

W skład Lokalnej Grupy Działania wchodzi pięć gmin, są to: miasto i gmina Opatów, miasto i gmina Ożarów, gmina Wojciechowice, gmina Tarłów, gmina Sadowie.
Wszystkie gminy przedstawiły uchwały Rad Gmin o przystąpieniu do Lokalnej Grupy Działania Powiatu Opatowskiego.
Żadna z gmin nie jest członkiem ani partnerem innej LGD.

Ciąg dalszy Opisu obszaru planowanego do objęcia LSR (wraz z mapą), w tym opis spójności tego obszaru został dołączony do wniosku. Uwarunkowania geograficzne (mapa), przyrodnicze, historyczne i kulturowe.

Zasięg terytorialny terenu działania LGD Powiatu Opatowskiego wynosi 629 km2. Granice administracyjne obrazuje poniższa mapa.

Obszar LGD obejmuje teren 5 gmin położonych na terenie powiatu opatowskiego. Łączna jego powierzchnia to 628,68 km². Poniższa tabela przedstawia powierzchnię LGD z podziałem na gminy.

Teren Lokalnej Grupy Działania jest usytuowany we wschodniej części województwa świętokrzyskiego na rozwidleniu dróg krajowych – nr DK 9 Radom – Rzeszów , nr DK 74 Kielce – Lublin, oraz drogi wojewódzkiej nr DW 757 Opatów –Staszów.

Obszar tego terenu jest niezwykle różnorodny i malowniczy, a liczne wąwozy przecinają lessowe wyżynne tereny. Pod względem klimatycznym nie jest to obszar jednolity. Znajduje się on w zasięgu dwóch stref klimatycznych sandomiersko – rzeszowskiej i radomskiej. Wschodnia i środkowa część tego obszaru jest wyraźnie cieplejsza od obszarów leżących na zachód od niej. Tylko niewielka część obszaru leżąca w dzielnicy sandomiersko – rzeszowskiej charakteryzuje się nieco ostrzejszym klimatem. Średnia roczna temperatura waha się w granicach + 7,5 do + 8,0 °C. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, a średnia jego temperatura waha się od 18,7 do 19,2 °C. Długość okresu wegetacyjnego wynosi między 240 a 250 dni. Średnia długość okresu bezmroźnego wynosi 163 dni. Średnie usłonecznienie wynosi 5 godzin dziennie. Najkrótsze usłonecznienie występuje w zimie /2-3 godziny dziennie/, co pozwala na utrzymanie się pokrywy śnieżnej przez 60 – 70 dni. Na klimat terenu wpływ mają Góry Świętokrzyskie oraz przylegający region Kotliny Sandomierskiej, który jest cieplejszy i umiarkowanie wilgotny. Suma rocznych opadów wynosi 600-650 mm. Warunki klimatyczno – glebowe są sprzyjające dla produkcji roślinnej.

Region pod względem przyrodniczym należy do obszaru Sandomierskiego Gór Świętokrzyskich. Charakterystyczną cechą Wyżyny Opatowskiej jest istnienie pokrywy lessowej na przeważającym obszarze powiatu. Oryginalnym walorem przyrodniczym i estetycznym Opatowszczyzny jest bogato urozmaicona rzeźba terenu łagodnie pofałdowanych wzgórz. Naniesiony przed wiekami przez wiatr pył lessowy osiadł na twardych skałach paleozoicznych i zmienił charakter krajobrazów. Powstała w ten sposób urodzajna Wyżyna Opatowska i Sandomierska. Dlatego użytki rolne i zbiorowiska z nimi związane dominują w tutejszym środowisku przyrodniczym. Zróżnicowanie terenu pod względem budowy geologicznej, rzeźby terenu i warunków wodnych spowodowało, że na terenie powiatu występuje zróżnicowanie pod względem jakości gleb.

W części wschodniej (tereny wzdłuż brzegu Wisły, tj. okolice Słupi Nadbrzeżnej, gmina Tarłów) znajdują się tereny dogodne do rekreacji i wypoczynku. Niewątpliwie dolina Wisły na tym odcinku, jest jednym z najpiękniejszych terenów opatowszczyzny. Urozmaicona, mocno rzeźbiona i głęboka stosunkowo dolina tej rzeki traktowana jest przyrodniczo jako krajobraz niezwykle cenny i godny ochrony. Oryginalnym zjawiskiem przyrodniczo-rolniczym jest uprawiana jedynie w tym regionie wiśnia, zwana „Nadwiślanką”. Urokliwe są również doliny dwóch innych rzek: Koprzywianki i Opatówki. Meandry tych rzek stworzyły interesującą rzeźbę terenu o oryginalnych walorach przyrodniczo-krajobrazowych. Wzdłuż biegu tych rzek można urządzić ciekawe szlaki turystyczne. Napotkać tu można okazy skamieniałego drewna w Słabuszewicach oraz okazy kwarców w Karwowie i Tudorowie, podziwiać można także odsłonięcia skał kambryjskich w Wąworkowie.
Lessy są dominującą formacją geologiczną w opisywanym regionie, jednak występują tu też inne skały. Można tu mówić o swoistej „kulturze kamiennej” w północnym fragmencie gminy Ożarów , gdzie tradycja wydobywania i obrabiania krzemienia sięga neolitu. Dowodzą o tym liczne znaleziska – kamienne narzędzia krzemienne – między innymi w Biedrzychowie, Janikowie, Ożarowie oraz wyrobiska, kamieniołomy i pierwotne kopalnie w Karwowie
(gm. Opatów), gdzie w nieczynnym wyrobisku kamienia, znaleźć można piękne kwarcyty.

Omawiany teren działania charakteryzuje się dużym bogactwem i różnorodnością także zasobów kopalin mineralnych. Podstawowe znaczenie w przemyśle wydobywczym posiadają eksploatowane dla wielu gałęzi przemysłu takie kopaliny jak: wapienie, dolomity, margle, kwarcyty, piaskowce, kruszywo naturalne oraz piaski budowlane. Duża część z udokumentowanych złóż nie jest obecnie eksploatowana.

Nowe prawo górnicze i geologiczne wprowadziło obowiązek uzyskania koncesji na prowadzenie prac poszukiwawczych i wydobywczych. Dla ochrony złóż konieczne jest prowadzenie prac poszukiwawczych i wydobywczych. Dla ochrony złóż konieczne jest wykonanie inwentaryzacji złóż, wprowadzenie ich do planów zagospodarowania przestrzennego gmin oraz stałej kontroli działalności eksploatacyjnej co powinno doprowadzić do likwidacji dzikiej eksploatacji. Daje to możliwość rozwoju tej dziedziny działalności w sposób kontrolowany, zapewniający minimalizację negatywnych skutków działalności górniczej dla środowiska. Należy więc stwierdzić, że z ekonomicznego punktu widzenia istniejące zasoby surowców skalnych stwarzają duże możliwości rozwoju.
Oddzielną cząstkę przyrody stanowią pozostałości parków podworskich.

Do najciekawszych i najlepiej zachowanych należy park wraz z resztkami pałacu Karskich oraz zespół pałacowy Jacentów (gmina Sadowie).
Staropolski dworek z kolumnowym gankiem w otulinie drzew można spotkać między innymi w Śmiłowie, Pisarach, Wlonicach Jasicach, Nikisiałce. Resztki dworskich ogrodów – śladów po byłych siedzibach ziemiańskich – znajdują się w Jankowicach, Mikułowicach, Wyszmontowie, Usarzowie.
Do krajobrazu przyrodniczo – kulturowego należy dodać pojedyncze okazy pomników drzew, jak pomnik Klona i sześciu lip w Niemienicach, a także aleje, między innymi aleję bukową w Gierczycach, kasztanowców we Włostowie oraz resztki parków
w Wojciechowicach , Ptkanowie, Bidzinach, Włostowie , Opatowie.

Zasoby wodne Opatowszczyzny to rzeki i zbiorniki wodne. Na odcinku północno – wschodnim powiat graniczy z rzeką Wisłą /od miejscowości Maruszów przez Słupię Nadbrzeżną do miejscowości Ciszyca/, rzeka Kamienna przecina gminę Tarłów. W gminie Ożarów tereny zalewowe rzeki Wisły zajmują ok. 250 ha, natomiast w gminie Tarłów wielkość terenów zalewowych od rzek Kamiennej i Wisły wynosi 2 860 ha. Na omawianym terenie do dużych zbiorników wodnych zaliczyć można zbiornik wodny w Gierczycach, Podolu oraz Karwowie.

Oprócz rzek i zbiorników wodnych na terenie obszaru gmin wchodzących w skład LGD płynie szereg cieków, które należą do dorzecza Wisły. W gminie Opatów: Opatówka, Podolanka, Modliborka , Kania , Ciek od Ublinka, Łukawka, Ciek od Jałowęs o łącznej długości 37,074km. W gminie Ożarów: Maruszówka i Kanał Ożarów – Wisła o długości 6,790 km. W gminie Tarłów: Potoczek i Pawłówka o długości 8,540 km. W gminie Wojciechowice Wojciechówka, Orłowianka, Ciek od Lisowa o łącznej długości 16,982 km. W gminie Sadowie Kamienna i Opatówka o łącznej długości 12,27 km. Razem daje to długość 81,656 km.
Region łączy również bogata tradycja i historia. Ziemia Opatowska to jedna z najstarszych części Polski. Miejscowości położone w obrębie dzisiejszego Powiatu Opatowskiego od wieków przejawiały naturalne dążenie ekonomoczne ku silniejszym i zamożniejszym ośrodkom. A takim był od początku Opatów, który uzyskał prawa miejskie od Leszka Czarnego w 1282 roku. Lata świetności Opatowa i Ziemi Opatowskiej to okres 1514 – 1532, kiedy te tereny były własnością kanclerza Krzysztofa Szydłowieckiego. Obszar ten i samo miasto znajdowało się na szlaku handlowym, biegnącym przez Sandomierz na Ruś Halicką, a na jarmarki opatowskie przyjeżdżało wielu zagranicznych kupców.

Ponadto Opatów był siedzibą sejmików ziemskich, co wpłynęło na prestiż i dochody miasta, które było drugim co do wielkości ośrodkiem miejskim w ówczesnym województwie sandomierskim. To kanclerz Szydłowiecki dał podwaliny przyszłego Wielkiego Opatowa. Po 1815 roku Opatów najpierw stał się obwodem, a później powiatem. Taki stan istniał do 1866 roku. Ponownie te prawa uzyskał w 1919 roku i utrzymywał do 1975 roku. Od 1 stycznia 1999 roku w wyniku reformy administracyjnej kraju powstał powiat opatowski, a Opatów ponownie uzyskał status powiatu.

Bogata i długa historia Ziemi Opatowskiej powoduje, że na jej terenie znajduje się wiele dóbr kultury. Teren naszego działania to zabytki Opatowa z Kolegiatą i Bramą Warszawską, Podziemia, zabytki sakralne w gminie Sadowie (Kościół Wszystkich Świętych z XIX wiecznym cmentarzem i plebanią, Kościół Świętego Stanisława z XIX wiecznym cmentarzem) i zasoby archeologiczne związane z Kulturą Mierzanowicką (gmina Wojciechowice). Z czasów dawnych przetrwało wiele obrzędów, obyczajów zwłaszcza kultury ludowej, które są kultywowane przez Ośrodki Kultury, zespoły ludowe na terenie każdej z gmin wchodzącej w skład LGD Powiatu Opatowskiego. Warto również wspomnieć o „Zakątku Gombrowicza” w Małoszycach (gmina Sadowie), który to przypomina i promuje twórczość znanego polskiego powieściopisarza i eseisty.

Opatów, 13.04.2022 r.